16اسفند سال 1377 بود که اولین قطار در خط 5 متروی تهران و حومه به حرکت در آمد و تلاشهای بسیاری از کارگران و مهندسان شریف ایرانی در دو دههی پرفراز و نشیب، برای ساخت قطارشهری در کشور به ثمر نشست. زمانی که صحبتهایکارکنان قدیمی که شاهد ساخت و راهاندازی مترو بودند را میشنویم یک جمله در بین آنها مشترک است: "خدا را شکر که توانستیم این پروژه عظیم را به انتها برسانیم، خیلیها باورشان نمیشد."
بیست و سه سال از اولین حرکت قطار از تهران به سمت کرج گذشته و اکنون متروی تهران و حومه با تکمیل پروژههای عمرانی، 142 ایستگاه در 7 خط دارد و در طول این ایام قریب به 9 میلیارد و 800 میلیون سفر در این شهر زیرزمینی انجام شده است.
** 87 هزار میلیارد ریال صرفهجویی در مصرف سوخت ارمغان توسعه مترو در پایتخت
گسترش حملونقل پاک در هر شهری فواید بسیاری هم از لحاظ زیستمحیطی و هم ازلحاظ اقتصادی دارد. متروی تهران و حومه هم در طول دوران فعالیت خود باعث
صرفهجوییهای بسیاری در هزینههای شهری شده است. 87432 میلیارد ریال هزینهصرفهجویی در مصرف سوخت در اثر بهرهبرداری از خطوط متروی تهران و حومه
است. صرفهجویی در هزینه بهداشت، درمان و پاکیزگی به دلیل کاهش آلودگی هوا
هم رقم 46531 میلیارد ریال را به خود اختصاص میدهد.
** رتبههای جهانی
"پیشتاز در کشور و پیشرو در منطقه در ارائه خدمات و کسب رضایت مشتریان و
مؤثر در توسعه حملونقل ریلی" ؛ این چشمانداز شرکت بهرهبرداری متروی
تهران و حومه است؛ مترویی که بر اساس طول خط رتبه اول خاورمیانه، رتبه
شانزدهم آسیا و رتبه بیستم جهان را داراست. این ناوگان بر اساس تعداد
ایستگاه، رتبه اول خاورمیانه، جایگاه هفدهم آسیا و بیست و پنجم در جهان را
به خود اختصاص میدهد.
** ظرفیت متروی تهران و حومه برای جابهجایی مسافران چقدر است؟
258 کیلومتر طول خطوط مورد بهرهبرداری در متروی تهران و حومه است که
روزانه حدود 2 هزار و 140 حرکت قطار بر روی آن انجام میشود و ظرفیت
جابهجایی بیش از 3 میلیون مسافر در روز را دارد. شرکت بهرهبرداری متروی
تهران و حومه نیز خود را موظف میداند تا با بهکارگیری تمام توان، مأموریتاصلی خود یعنی امکان سفر ایمن و ارائه خدمات رضایتبخش را در تمام این
سفرها رقم بزند اما در کنار این خدمات حملونقلی، اتفاقات فرهنگی و اجتماعیبسیاری هم در شهر زیرزمینی رخ میدهد بهطوریکه مسافران در کنار سفرهای
سریع و ارزان بتوانند از خدمات متنوع دیگری هم بهرهمند شوند.
درواقع شرکت بهرهبرداری متروی تهران و حومه بهعنوان اولین و بزرگترین
شرکت ارائهدهنده خدمات حملونقل ریلی درونشهری در کشور خود را در مواردی
چون مسئولیتپذیری در قبال شهروندان، کارکنان و ارزشآفرینی برای ذینفعان،حراست از سرمایههای اجتماعی، جلب رضایت ذینفعان و خشنودسازی آنها با
خدماترسانی سریع، دقیق و دلسوزانه، عدالت اجتماعی در ارائه خدمات، حفظ
کرامت بانوان مسافر و ترویج و اعتلای فرهنگ اسلامی ایرانی و پاسخگو بودن درقبال مردم مسئول میداند.
همچنین این شرکت بهعنوان اولین بهرهبردار مترو در کشور با جدیت هر چه
بیشتر تلاش میکند تا با همکاری مؤثر، بهرهبرداری از صنعت ریلی درونشهری
در سایر کلانشهرهای کشور افزایش یابد و در این راستا چه در انتقال دانش
فنی و چه در سایر مسائل از هیچ کمکی دریغ نمیکند.
** حمایتهایی که انجام نشد
متروی تهران بهعنوان بزرگترین شبکه حملونقل ریلی درونشهری در کشور بی
شک برای نگهداشت و گسترش خدمات خود نیازمند حمایتهای مالی دستگاههای
دولتی است و این در حالی است که در این سالها هزینه بهرهبرداری از متروی
تهران و حومه بیشتر بر دوش شهرداری بوده و سهم دولت دراینبین بسیار کم
است.
بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران دولت باید از سال 1386 تا بهمنماه
سال جاری 36906 میلیارد ریال و بابت مصوبه بودجه سالانه کشور در مجلس شورایاسلامی 9817 میلیارد ریال به شرکت بهرهبرداری متروی تهران و حومه پرداخت
میکرد که تاکنون تنها بخش ناچیزی از آن (3720 میلیارد ریال) پرداخت شده
است.
بخش زیادی از شبکه متروی تهران در طول دو دهه بهرهبرداری مستهلک شده و
برای ادامه خدماترسانی نیازمند رسیدگی جدی است. تأمین نشدن قطعات و بودجه
موردنیاز باعث شده تا اورهال یا همان تعمیرات اساسی قطارها به تعویق بیفتد
بهطوریکه در حال حاضر حدود 700 واگن نیازمند اورهال هستند. جدا از اورهالقطارها، کمبود واگن، فرسودگی سایر قطعات و ابنیه هم باید مورد توجه قرار
گیرد. هرچند با تلاشهای صورتگرفته در ماههای اخیر اقدامات خوبی در این
زمینه انجام شده اما قطعاً پرداخت بخشی از معوقات مترو میتواند کیفیت
خدمترسانی به شهروندان را بهبود بخشد.